Smoky quartz / čađavac, je siva, prozirna vrsta kvarca koja se kreće u čistoći od gotovo potpune transparentnosti do gotovo neprozirnog smeđe-sivog ili crnog kristala. Kao i druge vrste kvarca, to je kristal silicijum-dioksida. Smeđa boja potiče od slobodnog silicijuma formiranog iz silicijum-dioksida prirodnom radijacijom.
Morion
Vrlo tamno smeđa do crna neprozirna vrsta čađavca poznata je kao morion. Morion je nemački, danski, španski i poljski sinonim za “smoky quartz”. Ime potiče od pogrešno pročitane reči “mormorion” kod Plinija Starijeg. Ima gustinu od 5.4.
Šta čini Kvarc crnim?
Zračenje čistog kvarca uzrokuje da se elektroni izbace iz nekih atoma kiseonika. Elektroni se odmah vraćaju, a kristal je bezbojan. Dodavanje aluminijuma (Al) u strukturu SiO2 (oko 1 atom Al za svakih 10000 atoma Si) dovodi do promene boje kristala.
Na uvodnoj fotografiji je jedan od naših nalaza moriona sa planine Cer, koji je dobio i zvanični dokument međunarodne gemološke laboratorije iz Kanade (CGL), o autentičnosti nalaza.